Wat je nog niet wist over theezakjes

Er zijn weinig dingen die meer alledaags zijn dan een doorsnee theezakje. Hele volksstammen kunnen zich niet voorstellen dat je thee op een andere manier kunt zetten dan door een theezakje in heet water te doen. Dat had Thomas Sullivan niet kunnen dromen toen hij, geheel per ongeluk, het theezakje introduceerde.  

De geschiedenis van het theezakje

Wat is het verhaal? Thomas Sullivan was rond het begin van de vorige eeuw eigenaar van een theewinkel/handel. De thee werd verkocht in tinnen blikken maar in 1904 steeg de prijs van het tin en dus van de blikken waardoor ook het verzenden van monsters in blikken te duur werd. Dus bedacht hij een andere methode om de theemonsters naar zijn klanten te sturen. Hij deed kleine hoeveelheden in zijden zakjes en die stikte hij dicht. En wat bleek, de klanten hadden niet door dat de thee weer uit de zakjes gehaald moesten worden en zij deden het met zakje en al in het warme water. Erg handig, vonden zij en Thomas Sullivan vond het wel best.
25 jaar later was het Adolf Rambald die het theezakje verder ontwikkelde en uiteindelijk het patent hierop verkreeg.  

De voordelen van een theezakje

De voordelen van het theezakje liggen voor de hand. Je hebt altijd de juiste hoeveelheid thee zonder afwegen, de theebladeren (of het gruis) komt niet in het water terecht en je gooit het makkelijk weg.
Voordelen voor de fabrikant zijn er ook: de thee is onzichtbaar dus zij kunnen een lagere kwaliteit thee, vaak gruis, in de zakjes doen en daaraan toevoegingen doen zoals bijvoorbeeld kleine plastic bolletjes die als drager voor de (kunstmatige) aroma's en zelfs suiker. Zonder dat de consument het merkt. Voor alle duidelijkheid: lang niet alle fabrikanten gaan zo met thee om. Er zijn ook zeker (en steeds meer) merken die een goede en pure kwaliteit thee in de zakjes doen.  

Simon Levelt

De inspiratie voor dit blog deed ik op toen ik een paar dagen geleden te gast was bij het hoofdkantoor en productiebedrijf van Simon Levelt. We kregen daar een hele interessante rondleiding waar we uitleg kregen over alles rondom koffie maar ook kregen we uitgebreide uitleg over de verwerking van hun thee.
De theezakjesmachine was echt geweldig om te zien. Een bijzonder ingenieus apparaat waarbij de losse thee via allerlei geautomatiseerde handelingen er als theezakjes compleet verpakt in doosjes weer uit kwam. We kregen uitgelegd waarin Simon Levelt zich op theezakjesgebied onderscheidt. Deze machine legt bijvoorbeeld knoopjes in de tag en het zakje (waardoor nietjes niet nodig zijn) en het zakje wordt zonder lijm of hitte gesloten. Maar het belangrijkste aspect is toch wel het materiaal waarvan de theezakjes van Simon Levelt gemaakt zijn. Het ziet eruit als gewoon theezakjespapier maar dat is het niet. Wat is het wel? Dit 'papier' wordt gemaakt van bananen!  

Waar worden theezakjes dan van gemaakt?

Dat is toch iets waar ze bij Simon Levelt best trots op mogen zijn. Want als je gaat onderzoeken waar theezakjes meestal van gemaakt worden, dan wordt je daar niet blij van. De standaard theezakjes zijn vaak gemaakt van poreus papier van hout en plantaardige vezels waaraan een kleine dosis polypropyleen is toegevoegd om te zorgen dat de zakjes in het water niet uiteen vallen en om zo de zakjes onder hitte te kunnen sealen. In sommige gevallen wordt het papier dan ook nog eens gebleekt.

Dan heb je de theezakjes die van een bijproduct van maiszetmeel gemaakt zijn (vaak als piramidezakje). Klinkt op zich goed, tot je erachter komt dat dit onder de bio plastics valt wat alleen op hogere temperaturen afbreekbaar is. Dus niet geschikt voor de composthoop, net als de nylonzakjes die je ook links en rechts tegenkomt.  

En dan nog de katoenen theezakjes. Dat is een luxe uitvoering die je wat minder ziet (bijv. Palais des Thes), prachtig met een handgeknoopt touwtje. De voordelen zijn hierbij groot want in tegenstelling tot bijvoorbeeld papier geeft dit geen bijsmaakje aan de thee en het is afbreekbaar. Alleen, er is weinig wat zoveel klimaatafdruk veroorzaakt als de productie van katoen.

Theezakjes en het milieu

Niet alleen Simon Levelt maar ook Clipper is heel goed bezig. Zij gebruiken, om meer precies te zijn, zakjes die op bananenplant cellulose gebaseerd zijn en daarbij een bio polymeer van plantaardig materiaal dat PLA heet Dit houdt het zakje bij elkaar. Dus dit kan zo in de groenbak. En daarmee zijn deze zakjes een uitzondering want vrijwel alle andere zakjes bevatten stoffen die niet biologisch afbreekbaar zijn. Dus…. theezakjes horen als regel bij het restafval!
En dan heb ik het nog niet gehad over de methode van verpakken. Steeds vaker worden de theezakjes apart verpakt in plastic-houdend materiaal. Op zich goed, want daardoor blijven de aroma's van de thee beter behouden maar draagt niet bepaald bij aan het beperken van de afvalberg.  

Theezakjes en je gezondheid

Tot slot nog over wat theezakjes doen voor je lichaam. Voor vrijwel alle theezakjes geldt dat er, als ze in heet/kokend water terechtkomen, hele kleine deeltjes loskomen en dus in je kopje thee terechtkomen. Niet erg als dit van de banaanplant afkomstig is (en geen bijsmaak geeft) maar wat te denken van de (bio)plastics? Die wil je toch niet in je lichaam hebben? Dus in dit kader kun je het beste kiezen voor de 'banaan' zakjes of de katoenen theezakjes.   

De voordelen van losse thee

Mijn advies: neem het zekere voor het onzekere en ga voor losse thee. Er zijn genoeg theezetsystemen waarmee je in een handomdraai een heerlijke kop of pot met heerlijke thee zet en je bent net zo snel klaar. En wil je toch een theezakje gebruiken (kan handig zijn voor onderweg): gebruik dan een hergebruikbaar katoenen theezakje. 

De voordelen van losse thee zijn duidelijk:

• Je ziet welke kwaliteit thee je drinkt
• Geen plastic aromabolletjes in je thee (als je voor pure thee gaat) en je lichaam
• Geen plasticmoleculen in je lichaam
• De thee kan probleemloos in de groenbak